ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ: «Νοιώθω περήφανος για την μικρασιατική μου ρίζα»

Σκίτσο της μαθήτριας του τμήματος Β3 Σοφίας Κύρκου 

Τον Σεπτέμβριο του 2005 οι Δήμοι Χίου και Τσεσμέ, οργάνωσαν τα «Θεοδωράκεια» με αφορμή τη συμπλήρωση 80 χρόνων από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη.

Τότε ο Μίκης Θεοδωράκης είχε επισκεφθεί το σπίτι της μάνας του στον αντικρινό από τη Χίο Τσεσμέ, αλλά και το σπίτι όπου γεννήθηκε στη Χίο.

Μιλώντας στις εκδηλώσεις στη Χίο, ο Μίκης Θεοδωράκης είχε αναφερθεί στην ανάγκη να επισκεφθεί την πατρίδα της μητέρας του. «Ήταν μια μεγάλη εσωτερική ανάγκη και όσο δεν το έκανα, ήταν σαν να πετούσα με μια φτερούγα» είχε πει τότε.

Και είχε προσθέσει: «Από το 1933 έως τον πόλεμο του 1940, δηλαδή από 8 έως 14 ετών, τα καλοκαίρια τα περνούσα εδώ στη Χίο, όπου έμεναν οι γονείς και οι συγγενείς της μητέρας μου. Εκείνο που χαράχτηκε βαθειά μέσα στην ψυχή μου ήταν η καθημερινή ιεροτελεστία, όταν η γιαγιά μου Σταματία με τις δύο αδελφές της, την Ερωφίλη και το Μαριγάκι και τις δύο κόρες της, την Φρόσω και την Ασπασία, τη μητέρα μου, άνοιγαν το απόγευμα το παράθυρο, απ′ όπου βλέπαμε τη Μικρασία. Όλη μέρα ήταν κλειστό, ακριβώς για να ανοίγει όσο βαστούσε η ″τελετή″, που ξεκινούσε με ψαλμούς μπροστά στα εικονίσματα….

»Αυτή η καθημερινή σκηνή ήταν επόμενο να προκαλέσει μέσα μου μια βαθειά πληγή, που αιμορραγούσε μέχρι χτες. Χτες που πάτησα τα ιερά χώματα, ένοιωσα τις σκιές των γυναικών μέσα μου να ημερεύουν, να γαληνεύουν και κοντά τους γαλήνεψα κι εγώ. Θα μου πείτε, τι τις χρειάζομαι τώρα στα 80 μου χρόνια τις δυο φτερούγες. Κι όμως η εκπλήρωση του Χρέους, όποτε κι αν έρθει, είναι ένα μεγάλο δώρο για κάποιον που θέλει να ζήσει ως την τελευταία του στιγμή ακέραιος» είχε καταλήξει ο Μίκης Θεοδωράκης, αναφερόμενος στο ταξίδι του την περασμένη μέρα στον Τσεσμέ όπου με φροντίδα του εκεί δήμου είχε βρεθεί το σπίτι της οικογένειας του το οποίο και είχε επισκεφθεί.

Στις 15 Σεπτεμβρίου 2017, με αφορμή την συμπλήρωση 95 χρόνων από την Μικρασιατική καταστροφή,  η ΕΣΤΙΑ Νέας Σμύρνης, τίμησε τον σπουδαίο Έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη.

Διοργανώθηκε συναυλία με την ευκαιρία των 92ων γενεθλίων του, στον προαύλιο χώρο του Μεγάρου της ΕΣΤΙΑΣ και η πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης γέμισε από τις χιλιάδες του κόσμου που παρακολούθησαν την συναυλία της "Λαϊκής Ορχήστρας Μίκης Θεοδωράκης".

Ο Μικρασιατικής καταγωγής συνθέτης, Μίκης Θεοδωράκης, παρέστη στην εκδήλωση, κατά την οποία ανακηρύχθηκε επίτιμος Πρόεδρος της ΕΣΤΙΑΣ Νέας Σμύρνης του απονεμήθηκε τιμής ένεκεν Έπαινος και το Χρυσό Μετάλλιο της Εστίας.

Ο Μίκης Θεοδωράκης εμφανώς συγκινημένος, παρέλαβε το βραβείο και το χρυσό μετάλλιο της ΕΣΤΙΑΣ Νέας  Σμύρνης από τον Πρόεδρο κ. Ιωάννη Παπαδάτο και αφού ευχαρίστησε είπε: «Εδώ μεγάλωσα, εδώ ήταν τα στέκια μου, η γειτονιά μου, ο τόπος μου! Την συναυλία αυτή θα ήθελα να αφιερώσω στην μητέρα μου Ασπασία Πουλάκη από τον Τσεσμέ της Μικράς Ασίας. Νοιώθω περήφανος για την μικρασιατική μου ρίζα.»

Το 1996 κυκλοφόρησε ο δίσκος Ασίκικο Πουλάκη του Μίκη Θεοδωράκη, για τον οποίο γράφει ο ίδιος:

«Ένα από τα ωραιότερα δώρα για τα 70 μου χρόνια - ίσως το ωραιότερο - είναι αυτός ο δίσκος που έγινε με την αγάπη και το ταλέντο τριών φίλων-καλλιτεχνών, του Γιάννη Σπάθα, του Βασίλη Λέκκα και του Μιχάλη Γκανά.

Όταν συναντηθήκαμε στο σπίτι μου για πρώτη φορά όλοι μαζί, τους έδειξα τη φωτογραφία των Πουλάκηδων, βγαλμένη στον Τσεσμέ (Κρήνη) της Μικρασίας λίγα χρόνια πριν την καταστροφή και τους είπα «ο δίσκος πρέπει να βαφτιστεί Ασίκικο Πουλάκη (το "κη" με ήτα), για να φανεί η ρίζα της έμπνευσης...» Πράγματι για μένα είναι πολύ σημαντικό , γιατί οι υπόλοιπες μουσικές ρίζες, η κρητική, η λαϊκή, η ευρωπαϊκή, κυριάρχησαν μέσα στη μουσική μου, έτσι ώστε να αδικηθεί η μητρική που - καλώς εχόντων των πραγμάτων- θα έπρεπε να είναι και η πιο δυνατή... Πρόκειται λοιπόν κατ' αρχήν για την αποκατάσταση μιας «αδικίας». Κι ακόμα γιατί δεν θα 'θελα να νομισθεί, πως έτσι στα καλά καθούμενα μου ήρθε ν' ασχοληθώ με τους Δρόμους. Όσο για τον Ασίκικο, αυτός είναι Ρυθμός - Χορός δικής μου φαντασίας. Του έδωσα μάλιστα αυστηρή φόρμα βασισμένη στη ρυθμική εναλλαγή και εξέλιξη του 3+2 και του 8+16. Έτσι έχουμε ένα πρώτο μέρος με 8 η 16 μέτρα των 3/8. Ένα δεύτερο όπου τα 3/8 εναλλάσσονται με τα 2/8. Και ένα τρίτο (κορύφωμα), όπου ανάμεσα στα 3/8 και τα 2/8 παρεμβάλλονται μέτρα των 3/16, πράγμα που δίνει ένα ξαφνικό τίναγμα στο ρυθμό και γι' αυτό και τον ονόμασα ΑΣΙΚΙΚΟ, δηλαδή χορό για Ασίκηδες, για Λεβέντες. Ο ρυθμός αυτός, παντρεμένος με τους δρόμους, μας πηγαίνει κατ'ευθείαν στα παράλια της Μικρασίας, εκεί που κάποτε έλαμψε ο ελληνικός πολιτισμός, στη γλυκιά Ιωνία, τη ρίζα της μητέρας μου». 

Στην εκδήλωση που διοργανώνει το Α' Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού, με τον γενικό τίτλο: "¨Μνήμη Μικρασίας - Φως εξ ανατολών", την Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2022, στο Θέατρο Αρσακείων Ψυχικού, μαθήτριες θα τραγουδήσουν, στην μορφή για φωνή και πιάνο, τρία τραγούδια από τον κύκλο του Μίκη Θεοδωράκη "Ασίκικο Πουλάκη".