Ο ΕΠΙΦΑΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ

Του Χρήστου Παρασκευά

Φιλολόγου Α' Αρσακείου Λυκείου Ψυχικού

Μια ζωή λουσμένη στο φως, η ζωή του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή. Γεννημένος στο Βερολίνο (1873) αλλά μέσα του βαθιά Έλληνας, ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή κατόρθωσε μετά από εκτενείς σπουδές να ασχοληθεί με αυτό που πραγματικά αγαπούσε, τα μαθηματικά.

Στο ταλέντο του υποκλίθηκαν μερικές από τις πιο επιφανείς προσωπικότητες της εποχής του, όπως ο Ιούλιος Βερν, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Μαξ Πλανκ και ο Άλμπερτ Αϊνστάιν.

Με τον τελευταίο γνωρίστηκε το 1915 στο Γκέτινγκεν και έκτοτε ξεκίνησε μία μεταξύ τους αλληλογραφία με επίκεντρο τα κοινά τους επιστημονικά ενδιαφέροντα. Στη συνέχεια, συνεργάστηκαν μαζί σε επιστημονικά περιοδικά ενώ δε δίστασε να ανταποκριθεί στο κάλεσμα του Αϊνστάιν, όταν εκείνος του ζήτησε βοήθεια στην επίλυση μιας σειράς μαθηματικών προβλημάτων για την ολοκλήρωση και απόδειξη της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας (ΓΘΣ). Συγκεκριμένα, του έθεσε τρία προβλήματα αναφορικά με τον υπολογισμό των εξισώσεων κίνησης, όπως εντοπίζονται στη ΓΘΣ, και ο Καραθεοδωρή κατόρθωσε να απαντήσει στα δύο. Μάλιστα, σε επιστολές που εντοπίστηκαν στο προσωπικό αρχείο του Aϊνστάιν εντοπίζουμε την προσφώνηση «δάσκαλε» που απευθύνει προς τον έλληνα μαθηματικό.

Εκτός των προηγμένων μαθηματικών που δίδαξε σε μεγάλα γερμανικά και ελληνικά πανεπιστήμια, ο Κ. Καραθεοδωρή μέχρι σήμερα διδάσκει ήθος. Γιατί, παρά τη βοήθεια που αφειδώς παρέσχε στον Α. Αϊνστάιν, ποτέ δεν διεκδίκησε εύσημα ή μερίδιο αναγνώρισης στη θεωρία που άλλαξε τον κόσμο. Αντιθέτως, σε ένα κλίμα αλληλοσεβασμού η φιλία τους συνεχίστηκε και αργότερα, όταν ο Καραθεοδωρή προσκάλεσε τον Αϊνστάιν στο Βερολίνο για μια δια ζώσης συνάντηση με τον  αμερικανό διπλωμάτη Χένρι Μοργκεντάου.

Το όνομα του σήμερα δεν έχει ξεχαστεί, αφού η παρακαταθήκη του, γνωστή ως «αξίωμα του Καραθεοδωρή», συνεχίζει ακόμα να διδάσκεται σε μεγάλες πανεπιστημιακές αίθουσες παγκοσμίως. Ενδεικτικό της μαθηματικής του διάνοιας είναι η δημιουργία ενός μουσείου προς τιμήν του που λειτουργεί στην Κομοτηνή τα τελευταία χρόνια.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε προσωπικότητες σαν εκείνη του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή για πάρα πολλούς λόγους. Πρόκειται για έναν άνθρωπο που κατάφερε να ασχοληθεί με αυτό που πραγματικά αγαπούσε χωρίς να καταβληθεί από τις δυσκολίες και τα εμπόδια που ορθώθηκαν μπροστά του. Έπειτα, μπόρεσε επάξια να αναμετρηθεί με επιστημονικές προσωπικότητες της εποχής του και πολλές φορές να τις ξεπεράσει. Αλλά, κι αυτό είναι το σημαντικότερο, κατάφερε με το έργο του να τοποθετηθεί στη χορεία των ελλήνων επιστημόνων που έφεραν ξανά την Ελλάδα στο προσκήνιο ως τόπο καταγωγής μεγάλων πνευμάτων.